นายเลี่ยม บุตรจันทา
ที่อยู่
411 หมู่ที่ 16 บ้านนาอิสาน ตำบลท่ากระดาน อำเภอสนามชัยเขต จังหวัดฉะเชิงเทรา 24160
โทรศัพท์
084-711-6099
แนะนำปราชญ์เกษตร
เลี่ยม บุตรจันทา เดิมเป็นชาวอำเภอนางรอง จังหวัดบุรีรัมย์ อพยพพาครอบครัวมาที่บ้านนาอิสานพร้อมกับญาติพี่น้องชาวอิสานอื่นๆ พอหมดฤดูไร่นา หันหน้าหาสุราและการพนัน กระทั่งผู้ใหญ่วิบูลย์ เข็มเฉลิม ผู้นำแนวคิดวนเกษตร ธรรมยาตราร่วมกับพระสงฆ์เลียบชายป่าตะวันออก พบหมู่บ้านนาอีสาน ที่ผู้คนชุมชนกำลังอ่อนแอ ปลูกพืชเชิงเดียวซึ่งให้ผลตอบแทนไม่คุ้มค่าปุ๋ยเคมี ค่าเมล็ดพันธุ์และเคมีภัณฑ์การเกษตร ซ้ำชีวิตกลับย่ำแย่เมื่อหาทางออกจากการกินเหล้า เล่นการพนัน สุขภาพกายสุขภาพใจอ่อนล้า ครอบครัวแตกแยก ชุมชนอ่อนแอ เมากันทั้งหมู่บ้าน จนผู้ใหญ่วิบูลย์เรียกหมู่บ้านนี้ว่า หมู่บ้านเมาเซ แกนนำและตัวแทนของชุมชนซึ่งรวมทั้งพ่อเลี่ยม ได้เรียนรู้ตนเอง ผ่านกระบวนการทำบัญชีชีวิต ที่วนเกษตร พ่อเลี่ยมนำมาใช้ที่ครอบครัว ทำให้รู้รายรับ รู้รายจ่าย สู่การจัดการชีวิตครอบครัวใหม่ เลิกเหล้าเลิกการพนัน ปรับจากเกษตรเชิงเดี่ยวเป็นวนเกษตร ปลูกไม้ 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่างและปลูกไม้เพื่อสวัสดิการชีวิต ปรับกลไกชุมชนเดิมที่กำลังอ่อนล้า สู่วิถีชุมชนเข้มแข็ง ในรูปของเครือข่ายวนเกษตรภาคตะวันออก สมาชิกเริ่มต้น 32 คน และเพิ่มเป็น 800 คน เงินออม 2,000,000 บาท ในปัจจุบัน โดยมีเงินเป็นเครื่องมือและจุดร่วมในการขับเคลื่อนชุมชน ใช้กลุ่มสัจจะออมทรัพย์ เป็นเวทีในการพูดคุยแลกเปลี่ยน เรียนรู้และค้นหาตนเอง ร่วมคิดร่วมสร้างตัวตนและชุมชน จากกลุ่มสัจจะออมทรัพย์ พัฒนาสู่การสร้างสวัสดิการให้ชุมชน เป็นกองทุนข้าว ธนาคารข้าว และป่าชุมชนเนื้อที่กว่า 1,500 ไร่ ผลิตของกินของใช้ในครัวเรือน เพื่อลดค่าใช้จ่านกระทั่งกลายเป็นสินค้าขึ้นชื่อของหมู่บ้าน จากเดิมที่เคยเป็นชุมชนอ่อนแอ พัฒนาจนเป็นชุมชนเข้มแข็ง มีการบริหารจัดการโดยพึ่งตนเอง สร้างให้เป็นชุมชนเศรษฐกิจพอเพียง
องค์ความรู้
การจัดการตามแนวคิดวนเกษตร,ยาแก้ไอฝาง
การ จัดการตามแนวคิดวนเกษตร การจัดการที่ดินตามแนวคิดวนเกษตร ของพ่อเลี่ยม คือ ทำนา เลี้ยงปลา ปลูกผัก และปลูกป่าให้มีความหลากหลายของทรัพยากรใกล้เคียงกับสภาพธรรมชาติมากที่สุด ใช้ระบบการปลูกไม้ 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง ซึ่งไม้ 3 อย่าง แบ่งเป็น 1. ชั้นบน ไม้ใช้สอย ยางนา ตะเคียน ประดู่ สัก 2. ชั้นกลาง พืชล้มลุกและไม้ผล กระท้อน ลองกอง ฝางกระวาน สมุนไพรต่าง ๆ 3. ชั้นใต้ดิน พืชลงหัว มันมือเสือ มันเทศ กระชาย ขมิ้น และประโยชน์ 4 อย่าง แบ่งเป็น 1. อาหาร ก้านตง ผักหวาน มะกอก มะกรูด มะรุม เพกา 2. สมุนไพร ฝาง มะกรูด ว่านต่างๆ 3. ที่อยู่อาศัย มะฮอกกานี สัก ประดู่ 4. พลังงาน ยางนา มะพร้าว มีการวางแผนการปลูกไม้ เพื่อเป็นสวัสดิการให้กับตนเองในแต่ละช่วงชีวิต คือ 1. ช่วงชีวิตที่ทำงานได้มาก กินได้มาก เน้นปลูกไม้ที่กินได้ และไม้โตเร็ว อายุ 1-5 ปี 2. ช่วงที่ทำงานได้น้อย กินได้มาก ปลูกไม้กินได้และไม้ใช้สอย อายุปานกลาง 3. ช่วงที่ทำงานไม่ได้ แต่ยังกินได้อยู่ ปลูกไม้ที่มีอายุยาว เช่น ยางนา ตะเคียน
ยาแก้ไอฝาง ส่วนประกอบ ฝาง 200 กรัม พริกไทย 50 กรัม กานพลู 50 กรัม สารส้ม 50 กรัม เมนทอล 25 กรัม การบูร 25 กรัม ผงปูนขาวจากเปลือกหอยแครงเผา 15 กรัม ขัณฑสกร (ดีน้ำตาล) 2.5 กรัม น้ำสะอาด 5 ลิตร วิธีทำ 1. ต้มน้ำให้เดือด ใส่ฝางแล้วต้มต่ออีกประมาณ 15 นาที ตั้งไว้ให้อุ่น ใส่ในขวดโหล 2. บดตัวยาทั้งหมดให้ละเอียดเป็นผง ค่อยๆ เทตัวยาลงทีละตัว คนให้เข้ากัน ตั้งไว้ให้ตัวยาหมัก 7 วัน ใช้จิบแก้ไอ
